Mekanik durdurucu
Mekanik durdurucu, bir cismin gezingesinin amaçlanan bitiş noktasıdır.[1] Bu noktada cisim, bir "durak" veya "durdurucu" olarak tanımlanan fiziksel bir engele çarpar. Her iki cisim birlikte pozitif bir bağlantının yarısını oluşturur. Bu çarpan cismin duraktan ters yönde tekrar ayrılabileceği anlamına gelir.
Durdurucular çok çeşitli hareketli mekanik yapılarda bulunabilir: Geçitler, kapılar ve pencere çerçeveleri, gezer vinçler [de], konsol kirişleri, hortuvar [en] gibi. Genellikle sabit olsalar da takım tezgâhlarında olduğu gibi ayarlanabilir de olabilirler. Örneğin, bir torna tezgâhında doğrusal hareketli rulmanı [de] ilerletmeye yönelik tahrik, ayarlanan durma noktasına ulaştığında otomatik olarak durur.
Makinelere ve cihazlara monte edilen parçalar genellikle, birbirlerine göre doğru konumlandırmayı sağlamak için durdurucularla donatılmıştır. Ayrıca, kullanım sırasında ortaya çıkan kuvvetler durdurucu yüzeyler üzerinden iletilir. Buna bir örnek, bir tekerleğin hareketi sırasında şaft ile tekerlek arasında aktarılan eksenel kuvvettir [de]. Bir vida, genellikle kafası parça üzerine oturana kadar vidalanır veya yerleştirilir ve bu noktada iki parça arasında eksenel bir kuvvet iletilir. Bu eksenel kuvvet, parçaların sabit ve güvenli bir şekilde bir arada tutulmasını sağlar.
Durdurucular, sadece mekanik sistemlerde değil, aynı zamanda hidrolik ve pnömatik sistemlerde de önemli bir rol oynar. Hidrolik silindirlerde, pistonların hareketini sınırlamak ve aşırı hareketi önlemek için durdurucular kullanılır. Pnömatik sistemlerde ise hava basıncının kontrol edilmesi ve hareketin sınırlandırılması için benzer mekanizmalar bulunur. Bu sistemlerde kullanılan durdurucular, sistemin verimliliğini ve güvenliğini artırarak istenmeyen hareketlerin ve olası hasarların önüne geçer.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Siegfried Hildebrand: Feinmechanische Bauelemente, 5.3.2. Anschläge, Hanser 1968, Seiten 690 bis 700